Enfoque por tarefas

Durante o verán de 2008 asistín a un campamento en Parentis-en-Born, perto de Burdeos, no sur de Francia. Ademais das moitas actividades, xogos e visitas que realizabamos, durante as mañás tiñamos clases de lingua francesa con profesores da Alianza Francesa. O curso durou tres semanas e o tipo de metodoloxía empregada era o enfoque por tarefas. A continuación, describirei brevemente este enfoque educativo, como foi a miña experiencia traballando con el, que tipo de actividades se levaron a cabo e finalmente farei unha valoración sobre a súa utilidade e os resultados obtidos.

            O enfoque por tarefas consiste en crear unha “tarefa final” que funcione como punto de partida para organizar unha unidade didáctica. En primeiro lugar, determínanse as tarefas que se van levar a cabo para así ver que contidos (gramaticais, léxicos etc.) debemos incluír en cada unha. Todas estas tarefas xiran arredor dun mesmo tema e pretenden realizarse de maneira comunicativa. Estaire e Zanon propoñen que o tema central que dea conexión á toda a actividade sexa seleccionada xunto cos aprendices, así propoñen temas como festas, viaxes ao estranxeiro ou a realización dun xornal. Para poder atender tanto á aprendizaxe formal da lingua como ao desenvolvemento en situacións reais, as tarefas divídense en dous tipos: as de comunicación e as de apoio lingüístico. As segundas tamén teñen un obxectivo de aprendizaxe concreto que despois servirá para comunicar outro. Alén  disto, este tipo de metodoloxía ten en conta os seguintes aspectos: a aprendizaxe colaborativa, a motivación dos participantes, a relación co contexto social, a transversalidade dos contidos ou a adquisición de coñecementos instrumentais. Polo tanto, a estrutura da programación consiste nunha cadea integrada de tarefas tanto comunicativas como de apoio lingüístico que teñen un tema, uns obxectivos e uns contidos determinados e que se desenvolven en cada sesión de clase. Os pasos a seguir consisten en indicar os obxectivos que se perseguen para a realización da tarefa final. A continuación, delimitar que contidos lingüísticos serán necesarios para acadar estes obxectivos. Unha vez que isto estea claro, debemos planificar o proceso; que tarefas de comunicación e de apoio lingüístico se levarán a cabo. Finalmente, analizar se a programación é completa e marcar os procedementos de avaliación.

          Na miña experiencia, a tarefa final consistía na realización dunha festa de inauguración dun cruceiro. Así, durante as tres semanas, cada individuo da aula adoptaba un rol dentro dese cruceiro (cociñeiro, masaxista, socorrista, camareira, viaxante de negocios etc.). Na suposta festa de inauguración, teriamos que presentar ao resto de compañeiros e compañeiras doutras aulas (que recibirían unha invitación previa) en que consistía o noso cruceiro, a ruta que seguiría e presentarnos cada un de nós. Para lograr este obxectivo, realizamos moitas e moi variadas actividades que nos permitiron desenvolvernos na lingua francesa ao mesmo tempo que adquiriamos os coñecementos fixados.

          O primeiro día, en conxunto, fixamos o destino do noso barco e a ruta que seguiría. Ademais disto, escollemos cada un o rol que representariamos e fixemos unha breve exposición oral sobre esta personaxe (no meu caso, a masaxista). No segundo día, a tarefa era de tipo lingüístico, repasando o vocabulario das descricións físicas e escribindo unha da nosa personaxe.

           Noutras sesións realizamos tarefas de apoio lingüístico, tamén, concretamente das formas verbais de tempo pasado mediante a realización de exercicios en fotocopias. A fin destes exercicios era conseguir que cada persoa narrara o pasado do seu personaxe antes de chegar ao barco.

          A maioría das actividades eran realizadas en grupo, fomentando a interacción e a cooperación cos compañeiros e compañeiras. Así, realizamos un mural para ofertar o noso cruceiro cunha descrición das partes do barco e das actividades que se podían realizar nel. Con esta tarefa aprendemos vocabulario sobre xogos, deportes e actividades e as estruturas sintácticas que se empregan con cada un deles.

          Esta é unha mostra dalgunhas das tarefas realizadas durante estas semanas. A tarefa final, consistía, como xa dixen, nunha festa de inauguración, que tivo lugar unha das noites. O noso profesor tamén participou, adoptando o rol de capitán e cedéndonos a palabra un a un para que nos presentaramos.

           

Despois desta experiencia, paréceme que o enfoque por tarefas é un método moi útil no ensino de linguas estranxeiras, especialmente se se traballa con adolescentes. As tarefas son amenas, esixen a participación activa de todo o alumnado, motivan e espertan interese. Polo xeral, favorece as relacións entre os participantes e créase un clima no que as persoas non se senten cohibidas para falar unha lingua estranxeira. Un punto positivo é que de cada actividade extraemos un produto, un texto ou unha historia que nos axuda a lembrar os coñecementos adquiridos. Na miña experiencia considero que mellorei moito o meu nivel de francés e que practiquei todas as competencias (ler, escribir, falar e entender).

BIBLIOGRAFÍA

Estaire, Sheila. “La enseñanza de lenguas mediante tareas: principios y planificación de unidades didácticas” en Enfoque por Tareas y enseñanza de EL2 en Educación de Personas Adultas. Recuperado de: http://catedu.es/tarepa/index.html [Consultado en 05/01/17]